Nu de scholen weer geopend zijn, wordt er in de media veelvuldig gesproken over leerachterstanden. Om zicht te krijgen hoe dat werkt bij hoogbegaafde kinderen ben ik in gesprek gegaan met een aantal ouders. Na juist positieve signalen van deze ouders en hun hoogbegaafde kinderen te horen, blijkt dat dit bericht wat genuanceerder gebracht mocht worden. Bij hoogbegaafden vergt het onderwijs toch vaak aanpassingen.
Een heel ander interessant signaal
Tijdens een aantal gesprekken met ouders en de hoogbegaafde kinderen zelf kwam een zeer interessant en gezamenlijk signaal naar voren. Namelijk dat juist doordat de kinderen meer thuis waren hun creativiteit opbloeide en ze zelfstandiger en flexibeler werden. Bijzonder waardevolle vaardigheden werden ontwikkeld waar ze in de toekomst ook profijt van hebben.
Zo was ik bijvoorbeeld benieuwd hoe de ouders aankeken tegen de periode thuis waarin zij voor begeleiding moesten zorgen
Over het algemeen beschouwen de ouders de lockdowns als een waardevolle tijd samen. Hoewel het zoeken was naar een nieuwe balans kwam er meer ruimte voor creativiteit en zagen ze de kinderen hierdoor opbloeien en flexibeler en ondernemender worden. Concentreren was niet altijd makkelijk met een vol huis of juist alleen thuis. Maar door de tijd anders in te delen, bleek dit juist tot efficiënter huiswerk maken te leiden. Uiteraard was het ook wel spannend om ineens de begeleiding over te nemen. Dit leidde soms tot wrijving maar ook tot meer inzicht in schoolwerk en een waardevolle les in loslaten.
Uiteraard was ik ook erg benieuwd hoe de kinderen dit ervaren hebben
De mogelijkheid om hun tijd zelf in te delen vonden ze erg fijn. De hoeveelheid huiswerk op de basisschool was niet veel en de prikkels van de hele dag in een volle klas zitten waren weg. Hierdoor voelden ze zich meer uitgerust en genoten ze van de extra tijd voor creatieve projecten en spelen. Doordat de lessen op het voortgezet onderwijs online gegeven werden, scheelde dit een hoop reistijd en energie waardoor ook hier creativiteit opbloeide. De ondernemersgeest werd geprikkeld. Begeleiding van de ouders of juist losgelaten te worden, was wel een nieuwe ervaring. Waarbij sommige kinderen wat meer bang waren om fouten te maken, terwijl de anderen juist meer de regie over hun eigen werk pakten. Toch misten ze wel het directe contact met klasgenootjes en de juf of docent. Online samenwerken leidde ook wel eens tot wrijving wat niet direct opgelost kon worden. Dat was frustrerend.
Er zijn ook een aantal zaken met betrekking tot hoogbegaafdheid aan het licht gekomen die anders misschien nog een tijdje verborgen waren gebleven.
Wat vooral opviel was de rem op creativiteit die de kinderen ervaren wanneer ze op school zitten. Bovendien ervaren zij dat de manier van lesaanbod voor de basisschool kinderen niet altijd passend was. Hoe ze hierin het stukje topdown leren (eerst het geheel laten zien voordat het in delen in de les aangeboden wordt) misten en de hoeveelheid herhalingen tot frustratie leidde. Hierdoor kon er sneller met school overlegd worden en werd het werk aangepast of extra aandacht besteed.
Zo terugkijkend op de gesprekken wordt flexibiliteit en het snel oppikken van lesstof door de ouders toch wel gezien als voordeel van hoogbegaafden. In de praktijk wordt de leerachterstand niet zo ernstig ervaren als in de media geschetst. Aandacht aan de ontwikkeling van creativiteit op school lijkt in het licht van deze ervaring een waardevolle actie.